Երբ ես լքեմ այս աշխարհը, ինձ համար չլացեք, բարի գործ արեք ու աղոթեք

15 տարի առաջ այս օրը նոր վերադարձել էի Հայաստանի իմ հերթական ուղևորությունից:

Դեռ ուշքի չէի եկել ճանապարհից, ու զանգ եմ ստանում… եղբայրս՝ Արտուրը, լքել է այս աշխարհը:

28 տարեկան էր:

Ինձ շատ-շատ էր սիրում, ամեն տեղ պատմում էր. «Քուրս սենց, քուրս նենց»:

Շատ բարի էր, համով , հոտով, միշտ ժպիտով, ջիգյարով շատ:

- Որ գնաս Հայաստան, գյուղերի երեխաներին լիքը-լիքը կոնֆետ կնվիրես, թող ուրախանան:

( Շամշադինի Մեհրաբում էր ծառայում, գյուղերի մարդկանց հետ շատ էր շփվում, սիրում):

Տոննաներով շոկոլադ ենք նվիրել գյուղերի երեխաներին այս տարիների ընթացքում ու միշտ իր բառերն եմ հիշում:

Որ լուրը լսեցի, մի քանի ժամ լացեցի, հետո նորից տոմս գնեցի դեպի Հայաստան:

Մի քիչ որ հանգստացա, ինչքան քրիստոնյա ընկերներ ունեմ, սկեցի հերթով զանգել բոլորին ու շատ խնդրել, որ Արտուրի համար աղոթեն: Քահանա ընկերներիս զանգեցի, պատարագներ խնդրեցի:

Հետո երեկոյան ժամը 8-9 էր, պառկեցի, որ մի քիչ հանգստանամ. տանը մենակ էի:

Պառկած եմ ու դիմացս տեսնում եմ լիքը-լիքը գլուխներ… ոնց որ սենց մե՜ծ հերթ լիներ: Ոչ մեկի դեմքը չէի տեսնում, բացի Արտուրից:

⁃ Քու՜ր, - լսեցի Արտուրի ձայնը:

⁃ Արտուր, դու՞ ես:

⁃ Հա, հա, քուր, ես եմ: Ապրես շատ աղոթքների համար, հերթս ահագին առաջ է ընկել: Մերոնց կասես, որ ինձ համար չանհանգստանան: Եթե մեկին նեղացրել եմ, թող ինձ ների:

Հետո տարբեր լեզուներ էի լսում ու տեսա, որ Արտուրը հասկանում է:

⁃ Արտուր, բայց դու օտար լեզուներ չգիտես, ո՞նց ես հիմա հասկանում:

⁃ Քուր ջան, ես հիմա բոլոր լեզուները հասկանում եմ:

Աչքերս ստուգում էի, տեսնեմ՝ բաց են, թե երազ եմ տեսնում… բաց էին:

Գիշերվա ընթացքում մի քանի անգամ տենց գալիս էր Արտուրը, ինչ-որ բաներ էր ասում: Ամեն անգամ սկսում էր «քուուու՜ր» բառով:

Առավոտյան զարթնեցի, բայց էլ ոչ Արտուրը կար, ոչ էլ երկար հերթը:

Գնացի օդանավակայան, էն ժամանակ Zurich - Yerevan ուղիղ թռիչք կար:

Նստեցի ինքնաթիռ, դեռ շոկի մեջ էի տեսածիցս, մտածում էի.«Կարո՞ղ ա շատ եմ հոգնել, կարո՞ղ ա ինձ թվացել ա»:

Ինքնաթիռը օդ բարձրացավ, կողքս մի մարդ էր նստած՝ սև շապիկով:

Սկսեցի խոսել հետը:

⁃ Դուք հավատու՞մ եք, որ կյանքից հետո կյանք կա,- հարցրի այդ անծանոթ մարդուն:

⁃ Իհարկե հավատում եմ, համոզված եմ դրանում, - պատասխանեց նա:

⁃ Դուք հավատու՞մ եք, որ եղբայրս մահացել է 2 օր առաջ, երեկ եկել է ու հետս խոսել է:

⁃ Իհարկե հավատում եմ: Մենք չենք կարող իրենց հետ շփվել, բայց իրենք կարող են:

⁃ Իսկ ինչու՞ է եղբայրս ինձ մոտ եկել, ինչու՞ չի գնացել ծնողներիս, ուրիշ հարազատների մոտ, - հարցրի ես:

⁃ Երկու պատճառ կարող է լինել. առաջինը՝ միգուցե նա եկել է քեզ մոտ, որովհետև քո հավատքով և զգացողությամբ ամենալուրջը կընդունեիր իրեն: Երկրորդը՝ Աստված միգուցե ուզել է քեզ վստահություն տալ, հանգստացնել քեզ, որ սա վերջը չի, աղոթքներդ գնահատել է:

Այսպես երեք ժամ խոսեցինք, ու սև շապիկով անծանոթ մարդը պատասխանում էր իմ բոլոր հարցերին: Ոնց որ ինձ ասում էր.

«Չէ, չես գժվել, էդպես էլ կա»:

Ինքնաթիռից դուրս էինք գալիս արդեն, հարցրի սև շապիկով անծանոթ մարդուն:

⁃ Ի միջի այլոց, Դուք ի՞նչ եք անում կյանքում:

⁃ Ի միջի այլոց, եպիսկոպոս եմ, - պատասխանեց նա:

Անունն ասաց, հեռախոսի համարն էլ տվեց, բայց հա՛մ անունն եմ մոռացել, հա՛մ էլ համարը կորցրել:

Ինձ մի գիրք նվիրեց, հետո ասաց, որ իր քույրն էլ է մահացել 20 տարեկան հասակում: Հետո ամեն տարի Ցյուրիխ էր գալիս:

Այս իրադարձությունը, իհարկե, իմ կյանքը շատ փոխեց: Իհարկե, դրանից առաջ էլ հավատում էի, որ կյանքից հետո կյանք կա, բայց Արտուրից հետո արդեն ոչ թե հավատում եմ, այլ գիտեմ:

Մի շատ կարևոր բան հասկացա Արտուրի շնորհիվ, որ մարդիկ, երբ լքում են այս աշխարհը, էլ ոչինչ չեն կարող անել իրենք իրենց համար, իրենց հոգիների: Բայց մենք կարող ենք:

Ահավոր շատ էի ուզում օգնել Արտուրին, որ շուտ հասնի Դրախտ:

Էդպիսի օր չկար, որ առավոտյան չաղոթեի Արտուրի համար, էդպիսի բան չկար, որ մոռանայի:

Ամեն կիրակի, եթե Ցյուրիխում էի, չէի ճանապարհորդում, գնում էի մի շատ գեղեցիկ սրբավայր, որտեղ վանականներ են ապրում ու խնդրում պատարագ Արտուրի համար:

Էդպիսի բան չկար, որ ցուրտ լիներ, անձրև գար, կարկուտ, մի մետր ձյուն, ու ես դրա պատճառով չգնայի՝ պատարագ խնդրեի Արտուրի համար:

Դուռը ծեծում էի, բացում էին վանականները, ասում էին.

⁃ Բարի լույս : Եկել ես Արտուր եղբոր համար պատարագ խնդրելու՞( արդեն առանց ինձ ասելու գիտեին): ( Eine Messe für Bruder Arthur)։

ՈՒ էդպես շարունակ 18 ամիս, թե 36 ամիս: Ամեն օր աղոթք ու ամեն կիրակի պատարագ:

Մինչև մի օր սրտիս մեծ հանգստություն եկավ. հասկացա, որ Արտուրը հասավ երկնային տուն, Աստծու մոտ:

Շատ կարոտում եմ Արտուրին, շատ կարոտում եմ եղբոր կերպարը, բայց հանգիստ սրտով եմ կարոտում, հաստատ գիտեմ, որ Աստված տա, նորից հանդիպելու ենք:

Ոնց որ ասենք, երբ Շվեյցարիայում եմ, լիքը մարդկանց եմ կարոտում, բայց գիտեմ, որ գամ Հայաստան, կտեսնեմ իրենց, կարոտս կառնեմ, էդպես էլ՝ Արտուրին:

ՈՒ միշտ ասում եմ մոտիկներին.

«Երբ ես լքեմ այս աշխարհը, ինձ համար չլացեք, բարի գործ արեք ու աղոթեք …»:

Իսկ էն մարդկանց, ում շատ եմ սիրում, միշտ ասում եմ.

«Էնպես ապրենք, որ կյանքից հետո նույն տեղում հայտնվենք»:

Թերեզա ՄԽԻԹԱՐՅԱՆ

Մեկնաբանություններ